Het evangelie volgens Matteüs

Inhoud van het bijbelboek Matteüs 

Het evangelie volgens Matteüs is één van de vier evangeliën in het Nieuwe Testament, het tweede deel van de Bijbel. Het woord evangelie betekent 'goede boodschap'. De evangeliën geven alle vier een eigen beschrijving van het leven van Jezus. Ze roepen de lezers op om in Jezus te geloven, en te leven zoals God het bedoeld heeft.

Jezus: een leraar van leraren

In het Matteüsevangelie valt meteen op dat er een groot aantal uitspraken van Jezus instaat. Daarmee wil Matteüs laten zien dat Jezus leraar van mensen is. Het boek eindigt met Jezus' opdracht aan zijn leerlingen om zelf ook leraar te worden. Zij kunnen dan op hun beurt anderen tot zijn leerlingen maken (zie hoofdstuk 28:16-20).

Wortels in het Jodendom

Matteüs wil laten zien dat Jezus de vervulling is van beloften die in het Oude Testament gedaan zijn. In het boek kom je nogal eens zinnen tegen als 'Zo ging in vervulling wat gezegd is door', gevolgd door een tekst uit het Oude Testament, het eerste deel van de Bijbel. Je ziet hieraan dat het boek sterk geworteld is in het Jodendom.

Het koninkrijk van de hemel

Zoals vaker in het Nieuwe Testament wordt in Matteüs ook veel aandacht besteed aan Gods koninkrijk dat aan het eind van de tijd zal aanbreken (in Matteüs wordt dit meestal 'koninkrijk van de hemel' genoemd). Toch is er ook een verschil. Uit het bijbelboek Marcus of 1 Tessalonicenzen zou je kunnen opmaken dat dat koninkrijk heel snel zal komen. Bij Matteüs speelt echter de verwachting dat het nog wel even kan duren. Dat neemt niet weg dat ook Matteüs het belangrijk vindt dat gelovigen voorbereid zijn op het einde van de tijd. Tegelijk vindt hij het van belang om te spreken over de organisatie van de kerk. Matteüs is het enige evangelie waarin het woord 'gemeente' of 'kerk' voorkomt (zie hoofdatuk 16:18 en hoofdstuk 18:17); in de andere evangeliën worden deze termen niet gebruikt.

Ontstaan

Volgens de meeste bijbelgeleerden is dit evangelie geschreven tussen de jaren 80 en 90 van de eerste eeuw. Vaak wordt Syrië (of de Syrische stad Antiochië) genoemd als de plaats van herkomst.

Schrijver

Nergens in het Matteüsevangelie maakt de schrijver zijn naam bekend. Maar al vroeg in de geschiedenis is in de kerk gezegd dat het boek geschreven is door Matteüs, een tollenaar die later leerling van Jezus werd (zie hoofdstuk 9:9 en hoofdstuk 10:3).

De evangeliën van Matteüs, Marcus en Lucas lijken erg op elkaar. De boeken Matteüs en Lucas zijn wel veel langer dan het evangelie van Marcus, maar in beide boeken komen heel wat teksten overeen met het Marcusevangelie. Toch staat er ook een flink aantal verzen wel in Matteüs en Lucas, maar niet in Marcus. Geleerden hebben zich al eeuwenlang over dit probleem gebogen. Berusten de overeenkomsten op toeval? Of hebben de schrijvers misschien dezelfde dingen gezien of dezelfde mensen gesproken? Is het boek Marcus misschien een samenvatting van Matteüs? Tegenwoordig zeggen de meeste bijbelgeleerden dat Matteüs en Lucas bij het schrijven van hun eigen evangelie gebruik hebben gemaakt van dat van Marcus, en daarnaast van nog een tweede boek. Dit tweede boek is niet bewaard gebleven. Het evangelie volgens Johannes wijkt op veel punten af van de andere drie. Hoe interessant dit ook is, voor het lezen van de evangeliën maakt het niet zoveel uit: elk van de vier evangelieschrijvers legt zijn eigen nadruk op bepaalde zaken. Je krijgt in de bijbel het verhaal van Jezus dus te zien door de bril van vier verschillende schrijvers.