616:1-15 Mat. 14:13-21Marc. 6:32-44Luc. 9:10-17Daarna ging Jezus naar de overkant van het Meer van Galilea (ook wel het Meer van Tiberias genoemd).26:2 Mat. 15:29-39Een grote menigte mensen volgde hem, omdat ze gezien hadden welke wondertekenen hij bij zieken deed.36:3 Mat. 5:1Jezus ging de berg op, en ging daar met zijn leerlingen zitten.4Het was kort voor het Joodse pesachfeest.
5Toen Jezus om zich heen keek en zag dat die menigte naar hem toe kwam, vroeg hij aan Filippus: ‘Waar kunnen we brood kopen om deze mensen te eten te geven?’6Hij vroeg dat om Filippus op de proef te stellen, want zelf wist hij al wat hij zou gaan doen.7Filippus antwoordde: ‘Zelfs tweehonderd denarie zou niet voldoende zijn om iedereen een klein stukje brood te geven.’8Een van de leerlingen, Andreas, de broer van Simon Petrus, zei:96:9 2 Kon. 4:42-43‘Er is hier wel een jongen met vijf gerstebroden en twee vissen – maar wat hebben we daaraan voor zo veel mensen?’10Jezus zei: ‘Laat iedereen gaan zitten.’ Er was daar veel gras, en ze gingen zitten; er waren ongeveer vijfduizend mannen.11Jezus nam de broden, sprak het dankgebed uit en verdeelde het brood onder de mensen die er zaten. Hij gaf hun ook vis, zo veel als ze wilden.12Toen iedereen volop gegeten had zei hij tegen zijn leerlingen: ‘Verzamel nu de overgebleven stukken brood, zodat er niets verloren gaat.’13Dat deden ze en ze vulden twaalf manden met wat overgebleven was van de vijf gerstebroden die men had gegeten.14Toen de mensen het wonderteken dat hij gedaan had zagen, zeiden ze: ‘Hij moet wel de profeet zijn die in de wereld zou komen.’156:15 Joh. 18:36Jezus begreep dat ze hem wilden dwingen om mee te gaan en hem dan tot koning zouden uitroepen. Daarom trok hij zich terug op de berg, alleen.
166:16-21 Mat. 14:22-33Marc. 6:45-52Bij het vallen van de avond daalden zijn leerlingen af naar het meer;17ze stapten in een boot en zetten koers naar de overkant, naar Kafarnaüm. Het was al donker geworden, en Jezus was nog niet naar hen toe gekomen.18Er stak een hevige wind op en het meer werd onstuimig.19Toen ze vijfentwintig of dertig stadie geroeid hadden, zagen ze plotseling Jezus over het meer lopen; hij was dicht bij de boot en ze werden bang.20Maar hij zei: ‘Ik ben het, wees niet bang.’21Ze wilden hem aan boord nemen, maar meteen kwam de boot aan land op de plaats waar ze naartoe wilden.
22De volgende dag stond de menigte weer aan de oever van het meer. Ze hadden gezien dat er maar één boot was en dat Jezus niet aan boord was gegaan, maar dat zijn leerlingen alleen vertrokken waren.23Nu legden er andere boten uit Tiberias aan, dicht bij de plek waar ze het brood gegeten hadden nadat de Heer het dankgebed had uitgesproken.24Toen de mensen zagen dat Jezus en zijn leerlingen er niet waren, stapten ze in die boten en voeren ze naar Kafarnaüm om hem te zoeken.
25Ze vonden hem aan de overkant van het meer en vroegen: ‘Rabbi, wanneer bent u hier gekomen?’26Jezus zei: ‘Waarachtig, ik verzeker u: u zoekt me niet omdat u tekenen hebt gezien, maar omdat u brood gegeten hebt en verzadigd bent.27U moet geen moeite doen voor voedsel dat vergaat, maar voor voedsel dat niet vergaat en eeuwig leven geeft; de Mensenzoon zal het u geven, want de Vader, God zelf, heeft hem die volmacht gegeven.’28Ze vroegen: ‘Wat moeten we doen? Hoe doen we wat God wil?’29‘Dit moet u voor God doen: geloven in hem die hij gezonden heeft,’ antwoordde Jezus.
306:30 Marc. 8:1115:32Joh. 2:184:4820:29Toen vroegen ze: ‘Welk wonderteken kunt u dan verrichten? Als we iets zien zullen we in u geloven. Wat kunt u doen?316:31 Ex. 16:31Ps. 78:24Onze voorouders hebben immers manna in de woestijn gegeten, zoals geschreven staat: “Brood uit de hemel heeft hij hun te eten gegeven.”’32Maar Jezus zei: ‘Waarachtig, ik verzeker u: niet Mozes heeft u het brood uit de hemel gegeven, maar mijn Vader; hij geeft u het ware brood uit de hemel.33Het brood van God is het brood dat neerdaalt uit de hemel en dat leven geeft aan de wereld.’346:34 Joh. 4:15‘Geef ons altijd dat brood, Heer!’ zeiden ze toen.356:35 Jes. 55:1-2Joh. 4:14‘Ik ben het brood dat leven geeft,’ zei Jezus. ‘Wie bij mij komt zal geen honger meer hebben, en wie in mij gelooft zal nooit meer dorst hebben.36Maar ik heb u al gezegd dat u niet gelooft, ook al hebt u me gezien.37Iedereen die de Vader mij geeft zal bij mij komen, en wie bij mij komt zal ik niet wegsturen,386:38 Joh. 4:345:30want ik ben niet uit de hemel neergedaald om te doen wat ik wil, maar om te doen wat hij wil die mij gezonden heeft.396:39 Joh. 10:2817:1218:9Dit is de wil van hem die mij gezonden heeft: dat ik niemand van wie hij mij gegeven heeft verloren laat gaan, maar dat ik hen allen laat opstaan op de laatste dag.40Dit wil mijn Vader: dat iedereen die de Zoon ziet en in hem gelooft, eeuwig leven heeft, en dat ik hen op de laatste dag uit de dood zal opwekken.’
41De Joden begonnen te protesteren omdat hij zei dat hij het brood was dat uit de hemel was neergedaald.426:42 Mat. 13:55Marc. 6:3‘Dat is toch Jezus, de zoon van Jozef? We weten toch wie zijn vader en moeder zijn? Hoe kan hij dan zeggen dat hij uit de hemel is neergedaald?’43Jezus zei: ‘Ik hoor u bezwaren maken.44Toch kan niemand bij mij komen, tenzij de Vader die mij gezonden heeft hem bij me brengt, en ik zal hem op de laatste dag tot leven wekken.456:45 Jes. 54:13Jer. 31:33-34Het staat geschreven in de Profeten: “Zij zullen allemaal door God onderricht worden.” Iedereen die naar de Vader luistert en van hem leert komt bij mij.466:46 Joh. 1:183:137:29Niet dat iemand ooit de Vader gezien heeft – alleen hij die van God komt, heeft hem gezien.47Waarachtig, ik verzeker u: wie gelooft, (6:47) wie gelooft – Andere handschriften lezen: ‘wie gelooft in mij’. heeft eeuwig leven.48Ik ben het brood dat leven geeft.49Uw voorouders hebben in de woestijn manna gegeten en toch zijn zij gestorven.50Maar dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald; wie dit eet sterft niet.516:51 Joh. 10:11Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald; wanneer iemand dit brood eet zal hij eeuwig leven. En het brood dat ik zal geven voor het leven van de wereld, is mijn lichaam.’
52Nu begonnen de Joden heftig met elkaar te discussiëren: ‘Hoe kan die man ons zijn lichaam te eten geven!’53Daarop zei Jezus: ‘Waarachtig, ik verzeker u: als u het lichaam van de Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, hebt u geen leven in u.54Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en hem zal ik op de laatste dag uit de dood opwekken.55Mijn lichaam is het ware voedsel en mijn bloed is de ware drank.566:56 Joh. 15:4-5Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, blijft in mij en ik blijf in hem.576:57 Joh. 5:26De levende Vader heeft mij gezonden, en ik leef door de Vader; zo zal wie mij eet, leven door mij.58Dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald. Het is niet het brood dat uw voorouders aten; zij zijn gestorven, maar wie dit brood eet zal eeuwig leven.’59Dit alles zei hij in de synagoge van Kafarnaüm toen hij daar onderricht gaf.
60Veel leerlingen die het gehoord hadden zeiden: ‘Dit zijn harde woorden, wie kan daarnaar luisteren?’61Jezus wist wel dat zijn leerlingen protesteerden en zei tegen hen: ‘Ergeren jullie je hieraan?62Maar als jullie nu de Mensenzoon zouden zien opstijgen naar waar hij eerst was?636:63 Joh. 3:6De Geest maakt levend, het lichaam dient tot niets. Wat ik gezegd heb is geest en leven.64Maar sommigen van jullie geloven niet.’ Jezus wist namelijk vanaf het begin wie er niet geloofden en wie hem zou uitleveren.65‘Daarom heb ik jullie gezegd,’ zei hij, ‘dat iemand alleen bij mij kan komen als het hem door de Vader gegeven is.’66Toen trokken veel leerlingen zich terug en gingen niet verder met hem mee.
67Jezus vroeg nu aan de twaalf: ‘Willen jullie soms ook weggaan?’68Simon Petrus gaf antwoord: ‘Naar wie zouden we moeten gaan, Heer? U spreekt woorden die eeuwig leven geven,696:69 Mat. 16:16Marc. 8:29Luc. 9:20en wij geloven en weten dat u de heilige van God (6:69) de heilige van God – Andere handschriften lezen: ‘de messias, de Zoon van de levende God’. bent.’706:70 Joh. 13:18Jezus zei: ‘Ikzelf heb jullie alle twaalf uitgekozen, en toch is een van jullie een duivel.’716:71 Joh. 13:2,2118:2-3Hiermee doelde hij op Judas, de zoon van Simon Iskariot, want hij, een van de twaalf, zou hem uitleveren.