Inleiding op Klaagliederen

Inhoud van het bijbelboek Klaagliederen

Het bijbelboek Klaagliederen is een verzameling van vijf liederen waarin de dichter klaagt en treurt over de verwoesting van Jeruzalem. De stad Jeruzalem is in 586 voor Christus door de Babyloniërs veroverd en in helemaal verwoest. In de Hebreeuwse Bijbel heet het boek Echa. Dat is het eerste woord van het boek en het betekent 'Ach'. In de Joodse traditie hoort Klaagliederen bij de vijf Feestrollen (Megilot), die een onderdeel zijn van de Ketoeviem (Geschriften).

Het boek wordt gelezen op de negende dag van de maand ab, de jaarlijkse vasten- en rouwdag. Op die dag herdenken Joden onder meer de verwoesting van de tempel.

Thema: verdriet om de verwoesting van Jeruzalem 

De vijf klaagzangen in het boek geven een levendig beeld van de ellende die de val van Jeruzalem met zich meebracht. De stad Jeruzalem wordt in Klaagliederen trouwens Sion genoemd. Je krijgt bij sommige verzen het idee dat ze geschreven zijn door iemand die bij de verwoesting aanwezig was. De schrijver laat zien hoe erg de verwoesting van Jeruzalem was, maar zegt ook dat de ellende een straf van God is voor de zonden van het volk. God had alle reden om de stad in handen van de Babyloniërs te laten vallen. De dichter roept de lezers op hun leven te veranderen en weer op Gods liefde te gaan vertrouwen. Er is hoop op een betere toekomst.

Het boek als geheel is geen verhaal, maar het bestaat uit gedichten. Je komt allerlei beelden tegen. De vorm van de gedichten ondersteunen de boodschap. Je zult bij het lezen zien dat de dichtregels vrij lang zijn. Ze geven het slepende gevoel weer dat hoort bij het verdriet waarover de gedichten gaan. Ook opvallend is dat de gedichten verschillende 'personen' aan het woord laten. Soms spreekt de dichter, soms wordt er gesproken door Sion of door de verslagen bevolking.

Indeling van Klaagliederen

De vijf klaagzangen vallen samen met de vijf hoofdstukken.

  1. Het eerste lied gaat over het zware lot van Jeruzalem.
  2. In het tweede lied staat God als vijand van het volk centraal.
  3. In het derde en langste lied lees je niet alleen over wanhoop, maar ook over de hoop dat God zijn volk recht zal doen.
  4. In het vierde lied gaat het vooral over de de schuld van Sion en de ondergang van de stad.
  5. Het vijfde lied is een gebed om verlossing en herstel.

Ontstaan en schrijver

Uit 2 Kronieken 35:25 kan je afleiden dat de Klaagliederen door de profeet Jeremia zijn geschreven. Maar bijbelwetenschappers nemen ook wel aan dat het boek gemaakt is door een van de zangers die bij de tempel in Jeruzalem werkte. In elk geval zijn de liederen niet lang na de verovering van Jeruzalem in 586 voor Christus ontstaan.