De eerste brief van Johannes
Inhoud van de eerste brief van Johannes
In de eerste brief van Johannes vind je geen echte aanhef of slotgroet, zoals je bij een brief zou verwachten. Maar aan de tekst is te zien dat het ook niet bedoeld is als een betoog voor heel veel verschillende kerken. Je ziet dat de schrijver steeds een bepaalde groep wil aanspreken, een groep die hij goed kent.
Indeling van 1 Johannes
In 1 Johannes staan 'vermaningen', dat wil zeggen: strenge aansporingen om goed te leven. Maar je ziet ook gedeeltes waarin de schrijver zijn lezers een hart onder de riem wil steken (bijvoorbeeld in hoofdstuk 2:12-14). Een duidelijke opbouw van het boek is er niet. Achter elkaar worden er een paar verschillende thema's behandeld. Veel van deze thema's komen ook voor in het evangelie van Johannes:
- licht en duisternis,
- het kennen van God,
- de verhouding tot de wereld,
- waarheid en leugen,
- liefde en haat,
- eeuwig leven.
Belangrijke vraag: was Jezus wel echt een mens?
Heel belangrijk in dit boek is de reactie op een discussie die in de gemeenten was ontstaan. Die woordenwisseling ging over de vraag of Jezus wel echt mens was geweest. Sommigen ontkenden dat, maar de schrijver vindt dat de gelovigen zich daartegen moeten verzetten. Hij gebruikt daar stevige woorden voor: hij noemt degenen die dat idee verspreidden antichristen (vijanden van Christus) en valse profeten. In hoofdstuk 5:6 zegt hij dat Jezus mens geweest is door 'water en bloed'. Daarmee bedoelt hij dat Jezus gedoopt is als mens en aan het kruis ook als mens gedood is.
Er zijn wel wat verschillen tussen het Johannesevangelie en de eerste Johannesbrief. In het evangelie is Jezus bijvoorbeeld het licht van de wereld, in 1 Johannes is hij God. In het evangelie wordt in de eerste regel met het woord 'begin' naar de schepping van de wereld verwezen, in 1 Johannes naar het begin van de kerk. Toch vindt de schrijver van 1 Johannes het Johannesevangelie de richtlijn voor de gemeenten.
Ontstaan
Mogelijk is 1 Johannes geschreven in Klein-Azië of Syrië aan het begin van de tweede eeuw.
Schrijver
In het Nieuwe Testament staan drie brieven van Johannes. Deze drie brieven lijken erg op elkaar. Het is goed mogelijk dat ze alledrie door dezelfde schrijver gemaakt zijn, maar ze zijn zo kort dat er niet genoeg informatie uit te halen valt om dat echt zeker te kunnen weten. In ieder geval komen de brieven uit dezelfde kring. Volgens de traditie van de kerk zijn de brieven geschreven door de evangelist Johannes, maar in de tekst wordt de naam van de schrijver niet genoemd. Er zijn overeenkomsten, maar ook verschillen met het Johannesevangelie (zie hierboven). Of het nu de evangelist zelf was of niet, de Johannesbrieven zijn in elk geval geschreven door iemand die het Johannesevangelie door en door kende.
