Wat betekent de Synode van Dordrecht voor het Nederland van nu?

In twee nieuwe afleveringen van God in de Lage Landen laat meesterverteller Ernst Daniël Smid de verhalen rond de historische Synode van Dordrecht tot leven komen. Een kerkelijke vergadering die een burgeroorlog voorkwam.

In het begin van de zeventiende eeuw wil een groep dominees vrijheid om een eigen leer te verkondigen. Zij verschillen van mening met veel andere dominees over de vraag: Heeft de mens een vrije wil of is zij een speelbal in Gods handen? Deze vraag hield de gemoederen in de jonge Republiek der Verenigde Nederlanden sterk bezig. Tegenwoordig spelen vragen rond de vrije wil nog steeds, maar juist toen stond er veel op het spel. In een tijd van epidemieën, kindersterfte en een heilig geloof in God stelde iedereen immers de vraag naar zijn eeuwig heil of zijn eeuwige verdoemenis. Wat begint als een theologisch debat tussen de hoogleraren Jacobus Arminius en Franciscus Gomarus krijgt al snel een politieke wending. Uiteindelijk dreigt zelfs een burgeroorlog.

Om de onrust in de onstuimige jonge Republiek der Nederland te sussen moest er één Staatskerk komen… met één leer. Maar hoeveel vrijheid is er daarin voor andersdenkenden? Het antwoord moet komen tijdens de Synode van Dordrecht! Deze kerkelijke vergadering moest rust brengen in de kerk en in het land. Zes maanden lang vergaderen meer dan honderd dominees en hoogleraren uit binnen- en buitenland over het vraagstuk van de vrije wil.

Vurige geloofstwisten, politieke intriges en een prille godsdienstvrijheid vormen het decor van een land aan de rand van een burgeroorlog. 400 jaar later maakt Ernst Daniël Smid de balans op en laat zien hoe deze gebeurtenissen uit 1618-1619 de Lage Landen blijvend gevormd hebben.

God in de Lage Landen, 23 en 30 december, 22.35 uur op NPO 2